در فضای ارز دیجیتال و بلاک چین وایت پیپر یک روش رایج برای توضیح نحوه عملکرد پروژه و نحوه حل مشکل موردنظر است. همچنین سپید نامه به توضیح کامل ویژگی‌های اصلی و مشخصات فنی پروژه بلاک چین یا ارز دیجیتال می‌پردازد. بااینکه به‌طورمعمول وایت پیپر را به‌عنوان سندی برای توضیح نحوه عملکرد یک ارز دیجیتال (کوین یا توکن) می‌شناسند، اما این ابزار می‌تواند برای انواع پروژه‌ها مانند برنامه مالی غیرمتمرکز (DeFi)، پروژه‌های متاورس یا بازی برای کسب درآمد نیز استفاده شود.
همچنین تیم پروژه با ارائه اطلاعات در وایت پیپر می‌توانند اطلاعات کلیدی پروژه را در اختیار کاربران قرار دهند تا شفافیت و برابری ایجاد شود.
درواقع اتریوم این ایده را ارائه کرد که می‌تواند نوعی کامپیوتر تورینگ کامل باشد که در صورت داشتن منابع کافی می‌تواند هرگونه برنامه‌ای را اجرا کند. در این وایت پیپر ویتالیک توضیح می‌دهد که هدف آن با بیت کوین متفاوت است.
به‌طورکلی راه رسمی یا قانونی درباره نحوه ایجاد وایت پیپر وجود ندارد. معمولا در فضای ارزهای دیجیتال هر پروژه به شکلی سپید نامه خود را تنظیم می‌کند که با شرایط آن مطابقت داشته باشد.
وایت پیپر چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
ویژگی های وایت پیپر
به همین دلیل است که در وایت پیپر علاوه بر وعده‌ها و اهداف باید دنبال چگونگی انجام کار توسط ارز دیجیتال یا پروژه بلاک چینی باشید. برای مثال باید در سپید نامه توضیح داده شود که از چه نوع مکانیزم اجماعی استفاده می‌شود، چه کسانی می‌توانند در آن به‌عنوان گره (نود) انتخاب شوند یا روش توزیع ارز دیجیتال تخصصی آن به چه شکل خواهد بود.
معمولا افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مبتنی بر ارز دیجیتال یا تکنولوژی بلاک چین هستند یا می‌خواهند به‌عنوان توسعه‌دهنده به آن‌ها بپیوندند این نوشته‌ها را استفاده می‌کنند.
بااینکه هیچ استانداردی برای ارائه وایت پیپرها وجود ندارد اما می‌توان گفت در اکوسیستم ارز دیجیتال و بلاک چین به موضوعی مهم تبدیل‌شده‌اند. چه قصد سرمایه‌گذاری در یک پروژه را داشته باشید یا به هر دلیلی تصمیم به تحقیق درباره ارز دیجیتال یا پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین را داشته باشید، سپید نامه‌ها می‌توانند اولین نقطه برای تحقیق باشند. اگر چند مورد را بخوانید به‌مرورزمان به‌راحتی می‌توانید وجود اشکال در پروژه‌ها و یا سطح حرفه‌ای بودن یک تیم را از روی این سند تشخیص دهید.
ویتالیک بوترین که یک برنامه‌نویس جوان بود در سال 2014 وایت پیپر اتریوم را ارائه کرد. ویتالیک یک سال پیش از آن در سال 2013 یک پست وبلاگی با عنوان زیر منتشر کرد:
درواقع باید در وایت پیپر اطلاعاتی درباره نحوه ارائه ابزارهای واقعی درباره پروژه ارز دیجیتال ارائه شود. به‌عنوان‌مثال باید توضیح داده شود که مشکلی خاص چطور با استفاده از این پروژه در زندگی واقعی بهبود پیدا می‌کند یا به‌طورکلی حل می‌شود.
اطلاعات موجود در وایت پیپر
اتریوم: یک قرارداد هوشمند و پلتفرم برنامه‌های غیرمتمرکز
توسعه‌دهندگان وایت پیپر برای ایجاد درک درست از اهداف خود، آن را ارائه می‌کنند. به‌عنوان‌مثال در وایت پیپر بیت کوین می‌خوانیم که هدف آن این است که نسخه کاملا همتا به همتا از پول الکترونیکی باشد که به کاربران اجازه می‌دهد پرداخت‌های آنلاین را به‌طور مستقیم بین هم انجام دهند، بدون اینکه نیازی به موسسه مالی واسط داشته باشند. درحالی‌که در سپید نامه اتریوم هدف از ایجاد این بلاک چین ایجاد پروتکلی برای ساخت و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز، بیان‌شده است.
در سال 2008 یک فرد یا گروه ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو وایت پیپر بیت کوین را منتشر کردند. عنوان این نوشته به این شکل بود:
بااینکه کاربران بیت کوین را به‌عنوان یک سیستم پرداخت الکترونیک بدون نیاز به‌واسطه می‌شناسند، اتریوم را به‌عنوان ابزاری برای توسعه‌دهندگان می‌دانند که با استفاده از آن می‌توانند برنامه‌های غیرمتمرکز را بسازند و اجرا کنند. این برنامه‌ها می‌تواند شامل پلتفرم‌های وام‌دهی یا هرگونه پلتفرم ارائه‌دهنده خدمات مبتنی بر ارز دیجیتال باشد. همچنین در این سپید نامه سازنده اتریوم درباره قرادادهای هوشمند و ماشین مجازی اتریوم توضیح می‌دهد.
خلاصه‌ای درباره وایت پیپر ارزهای دیجیتال
توسعه‌دهندگان می‌توانند داده‌های ضروری مرتبط به پروژه را در قالب نمودار و جدول ارائه دهند. همچنین می‌توانند اطلاعاتی درباره تیم پروژه، برنامه‌های آینده، اهداف و نقشه راه خود ارائه کنند.
باید توجه داشته باشید که درباره وعده‌هایی که تیم‌های ارز دیجیتال ارائه می‌کنند، محتاط باشید. ایجاد یک وایت پیپر کار چندان سختی نیست.
یک وایت پیپر مطلوب باید بدون سوگیری باشد و مطالب را به روان‌ترین حالت ممکن به مخاطب خود منتقل کند. بنابراین بهتر است تیم توسعه‌دهنده در وایت پیپر اطلاعات مرتبط با پروژه و اهداف آن را به شکلی واضح بیان کنند.
سپید نامه بیت کوین توسط شخص یا گروهی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو نوشته‌شده است.
چرا پروژه‌های ارز دیجیتال وایت پیپر دارند؟
در وایت پیپر بیت کوین نویسندگان تلاش کرده‌اند نشان دهند که چطور کاربران می‌توانند با استفاده از این سیستم به یک شکل کارآمدتر از پول دست پیدا کنند و از مدل بانکداری سنتی فاصله بگیرند. همچنین توضیحات فنی درباره نحوه کارکرد شبکه بیت کوین در این نوشته وجود داشت که به کاربران این امکان را می‌داد که بدانند شبکه همتا به همتا چطور کار می‌کند. در ادامه درباره اینکه این شبکه چطور در برابر سانسور و حملات محافظت می‌شود نیز توضیح داده‌شده بود.
وایت پیپر اتریوم
وایت پیپر اتریوم
بااینکه به‌طورکلی سپید نامه‌ها طوری نوشته می‌شوند که هرکسی بتواند درباره ایده‌های اولیه پروژه ارز دیجیتال یا بلاک چین مطلع شود، اما بسیاری از آن‌ها دارای توضیحات فنی هستند که نشان‌دهنده صلاحیت پروژه است.
چرا وایت پیپر اهمیت دارد؟
وایت پیپر یا سپید نامه یک روش معمول برای ارائه اهداف پروژه‌های بلاک چین یا ارز دیجیتال، به شکلی خلاصه است. تیم پروژه در مورد اطلاعاتی که در وایت پیپر ارائه می‌کند، آزادی عمل دارد. اما معمولا در Whitepaper اهداف کلی پروژه، نام ارز دیجیتال، محصولات، ویژگی‌ها و اطلاعات مرتبط با تیم ارائه می‌شود. به همین دلیل هم بسیاری از تحلیلگران شاید اولین چیزی که برای کسب اطلاعات درباره ارز دیجیتال به سراغ آن بروند، وایت پیپر پروژه است. در این مطلب از ایران بروکر به بررسی وایت پیپر و اهمیت آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
وایت پیپر چیست؟
پروژه‌های مرتبط با ارز دیجیتال برای بیان نقشه راه خود و معرفی خود به جامعه مدنظرشان از این ابزار استفاده می‌کنند.
چه کسانی از سپید نامه ارز دیجیتال استفاده می‌کنند؟
درواقع می‌توان گفت سپید نامه‌ها را می‌توان طرح تجاری پروژه‌های ارز دیجیتال و مبتنی بر بلاک چین دانست. چراکه یک نمای کلی از پروژه را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند. تفاوت وایت پیپر با طرح‌های تجاری این است که این نوشته‌ها معمولا قبل از ایجاد ارز دیجیتال منتشر می‌شوند. به همین دلیل انتظار می‌رود که تیم پروژه در وایت پیپر جهت و هدف ایده خود را از نقطه شروع شرح دهد.
چه اطلاعاتی در وایت پیپر وجود دارد؟
به‌این‌ترتیب سرمایه‌گذاران می‌توانند تصمیم بگیرند که در پروژه موردنظر سرمایه‌گذاری انجام دهند یا خیر. همچنین توسعه‌دهندگان می‌توانند تصمیم بگیرند که می‌خواهند در یک پروتکل مشارکت داشته باشند یا خیر. همین‌طور افرادی که به یک پروژه علاقه‌مند هستند با استفاده از وایت پیپر می‌توانند به این نتیجه برسند که عضو جامعه آن ارز دیجیتال بشوند یا خیر.
نمونه‌هایی از وایت پیپر
وایت پیپر بیت کوین
وایت پیپر بیت کوین
به‌عنوان‌مثال در سال 2017 تعداد زیادی از پروژه‌ها سپید نامه خود را ارائه کردند و عرضه اولیه توکن انجام دادند. بااینکه این پروژه‌ها در وایت پیپر خود بسیار نوآورانه به نظر می‌رسیدند، اما اکثرا نتوانستند اهداف خود را عملی کنند. باید به خاطر داشته باشید که صرفا ایجاد یک ارز دیجیتال به معنای پذیرش آن توسط جامعه و کاربردی بودن آن نخواهد بود.
در حالت ایده آل باید از یک وایت پیپر انتظار داشته باشیم که از اهداف یک پروژه و گام‌هایی که برای انجام آن برداشته می‌شود، توضیح شفافی ارائه دهد. بااین‌حال این نوشته‌ها هیچ‌گونه قانون مشخص یا محدودیتی ندارند. به همین دلیل توسعه‌دهندگان به شیوه خودشان آن را می‌نویسند. برخی از آن‌ها شامل اطلاعات پیش‌پاافتاده و قابل‌فهم برای عموم است درحالی‌که برخی دیگر شامل اطلاعات پیچیده برنامه‌نویسی و فنی می‌شود. به‌طورکلی اگر قصد دارید درباره یک پروژه اطلاعات اولیه مناسبی به دست بیاورید، وایت پیپرها معمولا کمک بزرگی به شما می‌کنند.
سوال های متداول
وایت پیپر بیت کوین توسط چه کسی نوشته‌شده است؟
علاوه بر این سپید نامه‌ها میزان تعهد و پایبندی تیم پروژه به برنامه‌ها و اهداف اصلی را مشخص می‌کند و با خواندن آن می‌توانید بر پروژه نظارت داشته باشید.
زمانی که وایت پیپر پروژه‌ها را بررسی می‌کنید توجه داشته باشید مواردی که اهداف خود را به شکلی متقاعدکننده و واقعی توضیح داده‌اند ارزش زمان گذاشتن و مطالعه دارند. درباره مواردی که وعده‌های غیرواقعی می‌دهند و درعین‌حال اطلاعات کافی درباره نقشه راه عملی خود ارائه نمی‌کنند، محتاط باشید.
وایت پیپر گزارش یا راهنمایی است که مخاطبان خود را در مورد یک موضوع خاص مطلع می‌کند. به‌طور مثال، توسعه‌دهندگان یک نرم‌افزار می‌توانند سپید نامه‌ای ایجاد کنند و درباره آنچه ساخته‌اند و دلیل ساخت آن به مخاطبان خود توضیح دهند.
همچنین تیم پروژه می‌تواند در این سند توضیحی جامع درباره مؤلفه‌های توکنومیک مانند توکن سوزی، تخصیص توکن و مکانیزم های تشویقی برای کاربران را ارائه دهد. همچنین می‌تواند شامل نقشه‌ای زمانی درباره رویدادها و توسعه‌های آینده پروژه باشد و به کاربران اطلاع دهد که چه زمانی باید منتظر محصول موردنظر باشند.
