تفاوت صرافی OTC و P2P ارز دیجیتال چیست؟ معرفی صرافی فروشگاهی و بازار معاملاتی

از زمانی که بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 خلق و معرفی شد، روش‌های مختلفی برای خرید آن به وجود آمده است. تا جایی که در حال حاضر کاربران می‌توانند حساب‌های بانک خود را به صرافی‌های ارز دیجیتال متصل کنند و به‌این‌ترتیب ارز دیجیتال خرید و فروش کنند. همچنین معاملات ارزهای دیجیتال و بیتکوین در حاضر از شفافیت زیادی برخوردار است.

معمولاً در مبادله ارزهای دیجیتال به شکل رایج، خریداران، فروشندگان و صرافی‌ها باید باهم تعامل داشته باشند. در چنین حالتی پیشنهادها توسط خریداران مشخص می‌شود، درحالی‌که فروشندگان که نقش بازار ساز را دارند باید به درخواست‌ها رسیدگی کنند. نقش صرافی نیز به‌عنوان واسط و میانجی‌گر برای تکمیل مبادلات است.

پلتفرم‌ها به‌عنوان واسطه گاهی اوقات هزینه‌های زیادی دریافت می‌کنند. یکی دیگر از مسائل در استفاده از صرافی‌های سنتی این است که شاید برخی افراد برای دسترسی به‌حساب بانکی محدودیت داشته باشند. همین چالش‌ها راه‌های جدید، سریع و قابل‌اعتماد برای مبادله ارز دیجیتال ایجاد کرده که در ادامه به معرفی این روش‌ها می‌پردازیم.

معاملات OTC ارز دیجیتال چیست؟

معامله ارز دیجیتال به شیوه OTC (فروشگاهی) به معامله‌هایی گفته می‌شود که شامل توافق دوجانبه بین خریدار و فروشنده بدون دخالت شخص ثالث (صرافی) است، اما باز هم این نوع تجارت به کمک یک داور یا کارگزار نیاز دارد. معاملات OTC یا over-the-counter مستقیماً بین دو طرف مقابل در معامله انجام می‌شود و به طرف‌های درگیر اجازه می‌دهد تا بدون نگرانی از اختلال در بازار، معاملات در مقیاس بزرگ را انجام دهند.

برخلاف سایر معاملات معمولی در مبادلات ارز دیجیتال، خریداران و فروشندگان از طریق دفتر سفارش باهم مطابقت داده می‌شوند. هنگامی‌که دو نفر باهم تطبیق داده می‌شوند، پلتفرم به‌عنوان یک میانجی برای کمک به مذاکره و انجام معامله عمل می‌کند. صرافی های OTC امکان معاملات منحصربه‌فرد را برای کاربران فراهم می‌کنند و هرگونه محدودیتی را که صرافی‌های ارزهای دیجیتال استاندارد ممکن است داشته باشند، از بین می‌برند.

صرافی OTC ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

معاملات OTC در ارز دیجیتال روشی سنتی برای انجام خرید و فروش ارز دیجیتال است که به‌منظور پیشگیری از تغییرات زیاد در قیمت انجام می‌شود. همان‌طور که احتمالاً می‌دانید حرکت نهنگ‌ها در بازار ارز دیجیتال تأثیر بسیار زیادی بر قیمت می‌گذارد. به همین دلیل معاملات OTC برای اشخاصی که قصد انجام معاملات با مبالغ بالا دارند در نظر گرفته‌شده تا معاملات آن‌ها تأثیر زیادی بر قیمت یک ارز دیجیتال نداشته باشد.

برای انجام معاملات، سرمایه‌گذاران باید در یک صرافی OTC ثبت نام کنند. سپس صرافی معامله را متناسب با معیارهای سرمایه‌گذار پیدا می‌کند. معمولاً فروشنده (صرافی) مبلغ پیشنهادی خود را تعیین می‌کند و پس‌ازاینکه شما در رابطه با قیمت ارز دیجیتال با فروشنده توافق کردید، ارز دیجیتال را از طریق یک پلتفرم به‌راحتی به شما منتقل می‌کند.

این تراکنش عمدتاً با استفاده از پلتفرم‌های معاملاتی مبتنی بر otc و peer-to-peer مانند WhalesHeaven انجام می‌شود.

معمولاً این نوع سایت‌ها نیازی به تأیید هویت نیز ندارند که باعث می‌شود سرمایه‌گذارانی که قصد دارند مبالغ هنگفتی از ارزهای دیجیتال را معامله کنند و درعین‌حال از حفظ حریم خصوصی خود نیز اطمینان داشته باشند، از شیوه OTC به‌راحتی استفاده کنند.

چرا از معاملات OTC استقبال می‌شود؟

مشکلات نقدینگی یکی از چالش‌های اساسی در صرافی‌های ارز دیجیتال است. مخصوصاً زمانی که شخصی قصد انجام معاملات با حجم زیاد داشته باشد، منجر به افت قیمت در طول انجام معامله می‌شود. زمانی که افراد مایل به فروش ارز دیجیتال در قیمت انتخابی شما تمام شوند، لغزش قیمت اتفاق می‌افتد و شما دیگر قادر به خرید با قیمت اولیه‌ای که در بازار پیشنهاد داده بودید، نخواهید بود.

در خرید ارز دیجیتال به شیوه OTC یا فروشگاهی شما از یک استخر نقدینگی که مخصوص این کار ایجادشده برای انجام معاملات استفاده خواهید کرد، این کار برای کاهش میزان ریسک معاملات است. علاوه‌بر این در این روش شما می‌توانید درخواست حفظ حریم خصوصی و ناشناس ماندن داشته باشید چرا که معاملات OTC به‌طورکلی در صرافی‌ها افشا نمی‌شود.

مزایای معاملات OTC چیست؟

شاید جذاب‌ترین ویژگی معاملات OTC موضوع ناشناس ماندن باشد. در این معامله ازآنجایی‌که کاربران صرفاً از طریق یک کارگزار معاملات خود را تکمیل می‌کنند می‌توانند به میزان بالایی ناشناس باقی بمانند. در چنین شرایطی شما نیاز به ثبت اطلاعات شخصی خود در هیچ وب‌سایت یا پلتفرم‌های معاملاتی نخواهید بود.

یکی دیگر از مزایای معاملات OTC این است که با انجام خریدوفروش‌های سنگین، بازار تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و احتمال لغزش در زمان مبادله به حداقل یا حتی به صفر می‌رسد.

با انجام معاملات OTC شما هزینه کمتری به کارگزاران خواهید پرداخت درحالی‌که با انجام همین معامله در صرافی‌های معمولی ارز دیجیتال احتمالاً مبالغ زیادی کارمزد پرداخت می‌کنید. نبود واسطه در معاملات OTC باعث این کاهش هزینه‌ها می‌شود.

در معاملات OTC شما قادر خواهید بود بدون هیچ محدودیتی مبالغ دلخواه خود را جابه‌جا کنید. صرافی‌های سنتی ارز دیجیتال معمولاً محدودیت‌هایی در سقف سفارشات تعیین می‌کنند که مبادله مقادیر بیشتر از آن غیرممکن است.

معایب معاملات OTC

البته که معاملات OTC نیز اشکالاتی دارند که بهتر است قبل از هرگونه تصمیمی در رابطه با آن آگاهی داشته باشید:

برای مدیریت پول خود در معاملات OTC، باید یک کارگزار معتبر را انتخاب کنید (به همین دلیل است که بسیاری از کارگزاران از خدمات امانی استفاده می‌کنند).

معاملات OTC ممکن است بیشتر از مبادلات ارزهای دیجیتال معمولی و معاملات همتا به همتا طول بکشد زیرا پردازش تراکنش‌های بزرگ زمان‌بر است.

معاملات P2P چیست؟

همان‌طور که از نام معاملات P2P یا (Peer-to-Peer) مشخص است یک نوع مبادله است که این مبادله به صورت مستقیم بین افراد، بدون دخالت هیچ واسطه‌ای صورت می‌گیرد.

صرافی‌های ارزهای دیجیتال سنتی سازمان‌هایی هستند که به‌عنوان واسطه بین مصرف‌کنندگان عمل می‌کنند و با دریافت کارمزد کسب درآمد می‌کنند. اما در معاملات P2P، معاملات بین طرفین به‌طور کامل توسط نرم‌افزارهای از پیش برنامه‌ریزی‌شده کنترل می‌شود و نیازی به واسطه‌های انسانی نخواهد بود. برخلاف صرافی‌های متمرکز معمولاً سیستم‌های معاملاتی همتا به همتا، پرداخت‌های فیات را انجام نمی‌دهند.

نحوه کار در صرافی های P2P

بااینکه صرافی‌های P2P و صرافی‌های استاندارد ارزهای دیجیتال شباهت‌های خاصی دارند، صرافی‌های P2P به شکل دیگری کار می‌کند، زیرا به‌جای مطابقت با سفارش‌های موجود در دفترچه سفارش، این افراد هستند که قیمت‌ها را به شکل غیرمتمرکز تعیین می‌کنند. یعنی هرگاه خریدار و فروشنده سفارش خریدوفروش منطبقی داشته باشند، نرم‌افزار صرافی معامله را پردازش نمی‌کند. طرز کار این نوع صرافی‌ها به این شکل است که صرافی خریدار و فروشنده را به هم متصل می‌کند، در چنین شرایطی آن‌ها می‌توانند بدون نیاز به واسطه، معامله را تکمیل کنند. این پلتفرم‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که شما را قادر می‌سازد تا در لحظه مناسب با شخص مناسب معامله کنید.

چرا P2P بهتر از OTC است؟

به دلیل تراکنش‌های سریع‌تر، روش‌های پرداخت بیشتر و گزینه‌های برداشت، صرافی‌های P2P به گزینه‌ای محبوب تبدیل شده‌اند. زمانی که پلتفرم امن‌تر باشد و به هیچ مرجع مرکزی اجازه مدیریت پول نقد شما را ندهد، به‌عنوان یکی از ایده‌آل‌ترین معاملات تلقی می‌شود که هیچ شخص ثالثی در آن دخالت ندارد.

مزایای صرافی‌های P2P چیست؟

صرافی‌های P2P مقاومت بالایی در برابر سانسور تراکنش‌ها دارند، استفاده از آن‌ها زمانی که کاربر طرز کار آن را به‌درستی درک کند، ارزان، خصوصی و امن است. تمام مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به دلیل نبود یک واسطه است. برخی از مزایای مبادلات به شکل غیرمتمرکز یا همتا به همتا را در ادامه مطرح می‌کنیم:

مقاومت در برابر سانسور تراکنش: صرافی‌های P2P عملاً در برابر مداخله دولت آسیب‌ناپذیر هستند، زیرا دولت نمی‌تواند هیچ‌گونه کنترلی بر آن داشته باشد چرا که هیچ نهاد متمرکزی در کار نیست که داده‌ها را در اختیار داشته باشد.

هزینه‌های اندک: این نوع صرافی‌ها توسط نرم‌افزار اجرا می‌شوند، بنابراین هزینه‌های بسیار کمی به معاملات اعمال می‌شود.

حریم خصوصی: معاملات را می‌توان به شیوه‌ای بسیار خصوصی‌تر انجام داد چراکه دولت یا هیچ نهاد متمرکزی نمی‌توانند آن مقررات را بر مبادلات P2P اعمال کنند.

امنیت: صرافی‌های P2P داده‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود نگه نمی‌دارند، همچنین مبادلات را خودشان تأیید نمی‌کنند، در عوض، معامله‌گران را به هم متصل می‌کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهند تا به‌طور مستقیم باهم معامله کرده و تراکنش را تأیید کنند.

معایب صرافی‌های P2P

مشخصاً هر فناوری شامل مزایا و معایبی است و صرافی‌های P2P نیز مشکلاتی دارند. در این معاملات معمولاً زمان معاملات طولانی‌تر، میزان نقدینگی کمتر و امکانات محدودتری وجود دارد که در ادامه هرکدام را بررسی می‌کنیم:

حجم معاملات کم:  معمولاً صرافی‌های غیرمتمرکز P2P حجم معاملات بسیار کمتری نسبت به سایر صرافی‌ها دارند.

زمان معاملات طولانی‌تر: با توجه به نحوه انجام معاملات، معامله‌گران باید برای تأیید تراکنش‌ها زمان زیادی صرف کنند.

نقدینگی کم: مبادلات P2P به‌خصوص برای معامله‌گران حرفه‌ای که برای انجام معاملات به‌موقع نیاز به تراکنش‌های سریع دارند، اصلاً پیشنهاد نمی‌شود.

تفاوت معاملات OTC و P2P

نمی‌توان ادعا کرد که کدام شیوه برای انجام معاملات در ارز دیجیتال مناسب‌تر است اما باید توجه کرد که هرکدام از صرافی‌های OTC و P2P مزایا و معایبی را به کاربران ارائه می‌کنند که هر شخص باید متناسب با نیازهای خود آن‌ها را بررسی و انتخاب کند.

معمولاً از روش OTC برای انجام معاملات بزرگ به شکل ناشناس و با حفظ حریم خصوصی استفاده می‌شود به‌خصوص زمانی که معامله‌گر قصد دارد بازار را تحت تأثیر خریدوفروش خود قرار ندهد. اما کسانی که قصد دارند معاملات کوچک انجام داده و با دنیای ارز دیجیتال آشنا شوند شاید معاملات P2P برای آن‌ها مناسب‌تر باشد. همچنین افرادی که قصد دارند روابط تجاری ایجاد کنند و مرتباً معاملاتی را انجام دهند، شاید بهتر باشد از گزینه P2P استفاده کنند. زمانی که صحبت از روش‌های مختلف معاملاتی می‌شود همه‌چیز بستگی به نیاز شما خواهد داشت.

بسیاری از صرافی‌ها ممکن است هر دو ویژگی OTC و P2P را داشته باشند درحالی‌که بسیاری از آن‌ها فقط یکی از این موارد را دارند. به‌عنوان‌مثال صرافی Whalesheaven، یک صرافی غیرمتمرکز است که خدمات OTC و P2P را به‌صورت هم‌زمان ارائه می‌کند و با ترکیب هر دو ویژگی مزیت‌های خوبی را به کاربران خود ارائه می‌کند.

بررسی وضعیت صرافی های فروشگاهی یا OTC در ایران

مواردی که در بخش‌های قبلی ذکر شد مفاهیمی بود که در خصوص صرافی های OTC در بازارهای بین المللی رایج است. اما مفهوم صرافی OTC در بین صرافی های ایرانی کمی متفاوت است. عملکرد صرافی های فروشگاهی در ایران غالبا به این شکل است که این صرافی‌ها از طریق رابط API به یک صرافی بزرگ مانند صرافی بایننس یا کوکوین متصل می‌شوند و تمامی سفارشات خرید و فروشی که کاربران انجام می‌دهند را از طریق API به صرافی اصلی منتقل می‌کنند.

صرافی های OTC یا فروشگاهی به شکلی که در ایران فعال هستند، در بازارهای بین المللی تقریبا هیچ جایگاه و مزیت رقابتی ندارند.

این مدل صرافی ها در بازارهای بین المللی تقریبا هیچ جایگاهی ندارند زیرا کاربران باید علاوه‌بر کارمزد صرافی اصلی (مثلا بایینس) یک کارمزد اضافه به صرافی OTC پرداخت کنند. اما متاسفانه به دلیل تحریم‌ها و دانش کم کاربران استفاده از صرافی های فروشگاهی در ایران بسیار رایج شده است و کاربران با پرداخت هزینه های بالاتر اقدام به خرید و فروش ارزهای دیجیتال می‌کنند.

 سخن پایانی

از زمان پیدایش بیت کوین که بیش از یک دهه قدمت دارد، تقاضا برای معاملات OTC و P2P در حال افزایش است، زیرا اکنون کاربران بسیار زیادی در مقیاس جهانی وجود دارد که میلیاردها دلار در سال معامله انجام می‌دهند. بسیاری از صنایع به توسعه راه‌حل‌های تجاری ادامه می‌دهند که پلتفرم‌های معاملاتی را برای شرکت‌کنندگان در سراسر جهان فراهم می‌کنند. در رابطه با پلتفرم‌های OTC و P2P باید گفت که هرکدام مزایا و معایبی دارند که کاربران باید متناسب با نیاز خود آن را انتخاب کنند.