اقتصاد جهانی در 2023 به کدام سمت می رود؟

در این یادداشت، ۵ نکته مهم برای وضعیت کنونی اقتصاد در سال 2023 را بررسی می کنیم و مسیر پیش روی آنها را نشان خواهیم داد. توجه داشته باشید این مطلب ترجمه ای از منبع “The Last Bear Standing” است که برای اولین بار در ایران بروکر ترجمه می شود و مطالب به زبان نویسنده اصلی بیان می شود.

در انتظار رکود

شاید مهم ترین پرسش میان ناظران اقتصاد کلان در این سال بررسی احتمال رکود اقتصادی در ایالات متحده باشد. امری که مدتهاست انتظارش می رود اما گویا در هاله ای از ابهام قرار دارد.

گویا وقوع این رکود که خیلی ها پیش بینی اش کردند بیشتر از حد معمول به تاخیر افتاده است. این تاخیر الان واقعا زننده است.

پس از جوش و خروش کاذب در سال 2021، سال 2022 سال توقف رشد اقتصادی بود. فدرال رزور نرخ بهره را افزایش داد، چاپ پول کاهش یافت و تورم، درامدهای واقعی را پایین آورد. قیمت سهام، اوراق قرضه و مسکن همگی از سقف هایشان سقوط کردند.

تنها اتفاقی که در این بحران رسمی اتفاق نیفتاده بود رکودی شدید بود که انتظار می رفت شامل یک سیاست انقباضی همه جانبه در فعالیت اقتصادی، کاهش اشتغال و البته تسهیل سیاست های پولی باشد.

با اینحال هیچ کدام از این اتفاقات رخ نداد. شاخص های کل فعالیت اقتصادی مانند\xa0 ــ درآمد، اشتغال، مصرف ــ نشانه های کمی از تزلزل نشان دادند. ماهیت غیرطبیعی این چرخه اقتصادی همچنان به غلط پرچم رکود را برافراشته است. ضعف نسبی در تولید با رونق مستمر در خدمات، سفر و گردشگری متوازن شده است. ضمنا، فشار هزینه به طور معناداری کاهش یافته است و واقعا باعث آسایش مصرف کنندگان شده است.

قطعا، نگرانی های فراونی وجود دارند. از مسائل اساسی که امروزه با آن درگیر هستیم می توان به کاهش پس انداز یا هزینه گزاف املاک تجاری اشاره کرد. من با این بحث ها آشنا هستم زیرا قبل از دوره کووید چنین نظری داشتم:

«فقط صبرکنید، بعد از این شوک مالی … بعد از اینکه رشد اشتغال متوقف شد .. بعد از اینکه معافیت مالیاتی مراقبت از فرزند منقضی شد … پس از اینکه این دفاتر خالی برای فروش گذاشته شد …»

اشتباه کردن باعث می شود تا درکی فروتنانه و ظریف از این دوره اقتصادی عجیب به دست آوریم. سیاست های دوره همه گیری به طور چشمگیری ثروت خانوار و درآمد شرکت ها را افزایش داد. رشد قیمت دارایی همراه با فرصت قابل توجه برای تسویه بدهی با کمترین نرخ بهره، ترازنامه قوی ایجاد کرده است که می تواند نرخ های بالاتر را تاب بیاورد.

وقتی کسری بودجه با توسعه پولی حمایت شود یعنی وقتی پول های تازه چاپ شده مستقیما توسط فدرال رزور به اقتصاد تزریق می شود، آثار آن مشخص نمی شود. «پس انداز پول مازاد» کاهش نمی یابد آنها صرفا از یک نهادی به نهاد دیگر به عنوان پول در گردش انتقال داده می شوند. پس انداز پول مازاد به سود مازاد بدل می شود حتی وقتی که سخت گیری کمی (QT)\xa0عرضه کلی پول را کاهش داد، مانده حساب های جاری سه برابر بیشتر از سال 2019 بود.

البته در نهایت رکودی اتفاق خواهد افتاد اما وقتی صحبت از این رکود می شود ما باید این پند را از نبرد بانکرهیل به عاریت می گیریم

تا سفیدی چشمان شان را ندیدی، شلیک نکن

به عبارت دیگر صبر می کنیم تا اتفاق بیافتد. تاخیرش البته ریسک دارد اما در مواجهه با داده های همیشه متناقض، چشم انتظار وضعیتی دشوار بودن نیز مخاطره آمیز است. مادامی که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد اقتصاد در حال رشد است.

تورم افسارگسیخته و سیاست پولی

دومین درونمای کلیدی کاهش تورم و نتایج آن برای سیاست پولی فدرال رزرو است.

فدرال رزرو دو هفته پیش، در خلال نشست ماه ژوئن FOMC\xa0، به پایداری رشد اقتصادی به رغم دوره انقباضی اش اذعان کرد و بانک مرکزی را ملزم کرد که امسال ۲ بار دیگر نرخ بهره را افزایش دهد. در هفته گذشته نشان دادیم که چگونه نظام های تورمی، منحنی های بازدهی که به دیدنشان عادت داشتیم را برهم زدند.

با این حال، با نگاه به تمام جوانب، سرعت تورم به طور قابل توجهی در تمامی شاخص ها کاهش یافته است. هر حیطه کلیدی مثل هزینه تولید کننده، هزینه مصرف کننده، بهای انرژی یا دستمزد، کاهش تورم مهمی را نشان می دهد. دشوار می توان حیطه ای را یافت که فشار تورمی به جای کاهش، افزایش یافته باشد. شاخص بهای مصرف کننده در ماه ژوئن ( که در جولای انتشار یافت) به احتمال قریب به یقین برای اولین بار در طول این دو سال به زیر ۴ درصد خواهد رسید.

از چشم انداز پول گرایی باید انتظار این را داشت که اگر رشد پولی در سال های گذشته باعث افزایش تورم شده است پس انقباض پولی باید به کاهش تورم کمک کند. امروزه عرضه گسترده پول کم شده است و جلوی رشد نقدشونده ترین حساب های جاری گرفته شده است. افزایش نرخ بهره حداقل در حاضر رشد قیمت را در بازار مسکن متوقف کرده است. دو سال تورم شدید با افزایش قیمت های اسمی تقاضای مازاد را کاهش داده است.

در سمت عرضه ــ\xa0 با ادامه دار شدن کاهش قیمت نفت و باقی ماندن قیمت گاز زیر 3 دلار، تولید انرژی به سطوح قبل از کووید19 رسیده است.

اما اگر فدرال رزرو تورم بزرگ را درون بطری کرده است پس هدف کنونی اش این است که آن را همانجا نگه دارد.

علی الخصوص با توجه به فشار مستمر در بازار کار، تورم هم اکنون بالاتر از هدف فدرال ررزو مانده است. شرایط امور مالی تسهیل شده است و اقتصاد قابل ترمیم شده است. علیرغم کاهش تورم امیدوار کننده ای که تا به امروز رخ داده است فدرال رزرو فرصت یا دلیل اندکی برای کاهش نرخ بهره دارد تا زمانی که دومین رسالت آن مبنی بر به حداکثر رسیدن اشتغال مستقیما به چالش کشیده شود.

به این فکر کنید اگر فدرال رزرو امروز نرخ بهره را کاهش دهد چه اتفاقی می افتد؟ خریدارانی که به نرخ بهره حساس هستند به بازار خانه و مسکن برمی گردند و منابع کلیدی تورم را تقویت می کنند که فدرال رزرو به دنبال رام کردن آنها بود.

امروزه کاهش تورم موهبتی برای مصرف کنندگان است که این امر در احساسات مصرف کننده و درآمد واقعی بازتاب یافته است. طنز ماجرا اینجاست که کاهش تورم و بازارهای مالی به رنگ خون (نزولی) صرفا اثبات می کنند که نرخ بهره می تواند برای بلند مدت بالا بماند.

تجدید قوای فناوری

روند بازارهای سهام در سال 2023 تا به اکنون پیرامون احیای فناوری بوده است.

در حالیکه S&P500[1]، (خط آبی) شروع خوبی دارد بیش از 14.4 درصد از ابتدای سال تاکنون سود ساخته است که تقریبا همه آن سود بخاطر رشد شرکت های فناوری با سرمایه کلان بوده است. نزدک (خط نارنجی) پس از تجربه ریزش های بزرگ در سال، \xa038 درصد رشد کرده است که جزو بهترین های رشد در نیمسال اول است. شرکت های کوچک که با شاخص راسل 2000 (خط زرد) سنجیده می شوند فقط 7 درصد رشد کرده اند در حالیکه میانگین سهام صنعتی داوجونز (خط سبزآبی) به سختی فقط 3 درصد تغییر کرده است.

همه گیری کووید رشد عظیمی از درآمد و سود را برای انحصارگرایان بزرگ فناوری فراهم آورد. اما توقف رشد درآمد و کاهش حاشیه سود باعث رکود درآمدی شده که ارزش سهام شرکت های فناوری را در سال 2022 به طور چشمگیری کاهش داده است. درواقع، گزارش دوازده ماهه گذشته\xa0 (TTM) نشان می دهد که درامد اپل، آلفابت، مایکروسافت، آمازون، نت فلیکس، متا و انویدیا همگی نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. البته، نگاه بازار رو به آینده است.

بازگشت قیمت این سهام ها در سال جاری که بخاطر توسعه متعدد و اساسی بوده است حاکی از این است که سرمایه گذارن به این باور رسیدند که رکود درامدی در این شرکت ها در جایی به رشد تبدیل می شود. در حال حاضر شواهدی در تایید این عقیده وجود دارد.

تمرکز مجدد بر کارایی از شمار کارمندان کاسته است و هزینه ساختارهایی که کلی چربی برای آب کردن دارند را کاسته است. درآمدهای اخیر روند افزایشی سه ماهه را در اغلب غول های فناوری نشان می دهد و در برخی موارد به طرزچشمگیری از انتظارات وال استریت فراتر رفته است.

البته این جوانه های سبز باید از انتظارات پیشی بگیرند تا برگشت سریع قیمت سهام و ارزش گذاری مضربی [یعنی نسبت P/E..م] را توجیه کنند. رونق درامدی دوره همه گیری با طوفان رشد پولی خلق شد و همچنین محرک هایی که با تغییر جهت هیجانی به پلتفرم هایی برپایه فناوری برای کار و نرم افزار کمک درسی،\xa0 سخت افزار و فروش تبلیغاتی همراه شد.

بعید است بار دیگر این اتفاقات مساعد همراه با هم اتفاق بیفتند . حتی اگر کاهش هزینه و رشد درآمد منجر به افزایش مجدد درامد شود.

ضمنا انقلاب هوش مصنوعی هنوز در روزهای اول خود است. حرکت رو به جلوی انویدیا نشانگر ظرفیت رشد عظیمی برای شرکت\u200e هایی است که از هزینه سرمایه ای هوش مصنوعی سود می برند.

من به هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری باور دارم، در درجه اول بخاطر تجربه خودم در استفاده از ثمرات آن، اما راه درست تجاری سازی آن هنوز مبهم است. مثلا، اگر پردازش گران هوش مصنوعی در موتور جستجوی اینترنت یا دیگر نرم افزارهای کاربردی شیوع یابد پس همزمان که\xa0 نیازمند هزینه سرمایه ای هنگفتی است، سودناخالص را از بین می برد.

تا به اینجا، هوش مصنوعی به همه نفع رسانده است اما در موارد معدودی می توان شاهد تحولی آنی در رشد درآمد بود.

از این به بعد، شرکت های فناوری باید ثابت کنند که رکود درآمدی شان را در سال 2022 جا گذاشته اند و رشدشان معقول است. به طور مشابه، شرکت هایی که عنوان هوش مصنوعی را یدک می کشند باید ثابت کنند که آنها هم به این مهمانی دعوت شده اند و صرفا جار و جنجال تبلیغاتی به راه نیانداخته اند.

شش ماه اول امسال تقریبا به طورکلی برای شرکت های فناوری خوب بوده است اما برای آینده انتظار تفاوت بیشتری را داریم. برندگان هم در رشد کسب کار اصلی و هم در مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی از بازندگان جدا خواهند شد.

بازگشت به نوسانات طبیعی

در معاملات آپشن، پس زمینه سال 2022 همراه با کاهش مستمر نوسان بازار است. در حالی که ما مرگ نوسانات را سال پیش ثبت کرده بودیم. نوسانات 30 روزه تحقق یافته (RVOL آبی)، نوسانات ضمنی\xa0 ( نارنجی ـــ VIX) \xa0و نوسانات آتی (VIX futures ـــ سبزآبی)\xa0 پس از یک سال پرفراز و نشیب به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

اکنون برای نخستین بار طی سه سال گذشته هم بر اساس شاخص VIX و هم شاخص VIX ماه آینده حجم معاملات کمتر از معاملات فوریه و مارس 2020 است که آغاز نزول بازار بخاطر کووید بوده است. پس از سالها نوسانات بالا، نوسانات جاری مانند سفرهای رفت و برگشتی هستند.

جای تعجب ندارد که نوسانات کمتر با افزایش قیمت سهام مقارن شده است. فعالیت معاملات آپشن نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است. همانطور که پیش از این گفتیم، شور و اشتیاق مجددی برای اختیار خرید از اوایل امسال به راه افتاده و اکنون هم ادامه دارد. به عبارت دیگر، ما شاهد یک چرخه کاهش نوسان و افزایش قیمت هستیم. اما آیا شیره بازار کشیده شده است؟

نه لزوما. حلقه\u200e های بازخورد مثبت به ذات خود پایدار هستند. در بازار صعودی 2022ـ2021 نزدیک به دو سال شاهد خرید اختیارخرید پرشور بودیم. در حال حاضر فقط شش ماه از این روند گذشته است و درحالی که نسبت های فروش به خرید با خرید های سنگین رو به رشدی همراه است، آنها تازه به سطوحات شورو هیجان خرید آپشن های قبلی رسیدند.

به همین شکل، درحالی که نوسانات ضمنی به پایین ترین سطح از زمان شروع همه گیری کاهش یافته اند اما اکنون در «محدوه نرمال»دوره 2020ـ2012 قرار دارند.

اما ریسک دنباله همیشه وجود دارد. هزینه بیمه ( VIX آتی) وقتی با نوسان تاریخی (RVOL) مقایسه می شود نسبتا پایین است، و حاشیه اطمینان کمتری را برای نوسان گیران می گذارد. ضمنا قراردادهای باز[2] بر شاخص VIX آتی، بالاترین سطح از سال 2020 را دارد. از جهاتی اقداماتی برای\xa0 کم کردن نوسانات صورت می گیرد\xa0 اما تنها در صورتی محقق می شود که تغییری هیجانی و ناگهانی در احساسات بوجود آورد.

در حال حاضر، خریداران اختیارخرید بر تخت سلطنت تکیه زدند.

فشار بانکی

آخرین پس زمینه اقتصادی سال جاری فشار در بخش بانکی است. دو ماه است که ورشکستگی یک بانک یا افشای سه ماهه صورت مالی بر سلامت موسسات خاص تاثیر گذاشته است. با این حال احساسات، همانطور که با قیمت سهام سنجیده می شود باعث نشده که سهام بانک های منطقه ای افزایش یابد. همان طور که بسیاری گفتند اگر عواقب فروریختن بانک سیلیکون واقعا مهار شود باز فرصت صعود بازار مهیا خواهد شد.

[1] 500 S&pشاخص ارزش سهام 500 شرکت بزرگ با بیشترین سرمایه بازاری که در بورس نیویورک یا نزدک لیست شده اند را اندازه می گیرد

[2] open interest